O chorobie Aujeszky’ego

Choroba Aujeszky’ego (inne nazwy: wścieklizna rzekoma, meningoencephalitis infectiosa Aujeszky, paralysis bulbaris infectiosa) jest wirusową, zakaźną i zaraźliwą chorobą głównie świń i dzików oraz wielu innych gatunków zwierząt gospodarskich (owiec, krów, koni), zwierząt towarzysząych (szczególnie psów i kotów) . Głównym rezerwuarem wirusa SHV-1, czyli Herpesvirussuis typ 1 jest trzoda chlewna. SHV-1 jest odporny na działanie czynników fizycznych. Rozprzestrzenia się drogą doustną, donosową, poprzez uszkodzony naskórek, w czasie krycia i unasienniania, wewnątrzmacicznie (płody od matki).
Choroba została opisana po raz pierwszy w 1902 r. przez węgierskiego lekarza weterynarii Aleksandra Aujeszky. Znaczenie ekonomiczne choroby Aujeszky’ego związane jest głównie z dużymi stratami, jakie wirus może powodować w hodowli trzody chlewnej- dużo mniejsze przyrosty, upadki, poronienia oraz słabe i mało liczne mioty.

Objawy kliniczne:
• Mało specyficzne: posmutnienie, brak apetytu, kaszel kichanie
• Zauważalne: wymioty, gorączka, zaburzenia nerwowe, porażenia, konwulsje, bezgłos w chlewni, biegunka, poronienia.

Jednak najczęściej choroba Aujeszky’ego przebiega bezobjawowo i jedynie w momencie pogorszenia się warunków utrzymania zwierząt mogą wystąpić objawy kliniczne.
Wystąpienie choroby Aujeszky’ego ma zasadnicze znaczenie w handlu trzodą chlewną między krajami Unii Europejskiej oraz stanowi podstawowy warunek weterynaryjny zdrowotności świń.

Założenia programu zwalczania choroby Aujeszky’ego
Obecnie większość krajów Unii Europejskiej jest urzędowo wolna od choroby Aujeszky’ego u świń (w tym Niemcy, Czechy, Dania, Szwecja, Austria) lub posiada daleko zaawansowany program zwalczania. Realizacja programu, a następnie uznanie Polski za kraj urzędowo wolny od choroby Aujeszky’ego u świń, przyniesie wymierne korzyści dla wszystkich producentów trzody chlewnej w Polsce. Przede wszystkim możliwy będzie wywóz (handel) polskich świń rzeźnych do ubojni na terenie krajów UE, które są urzędowo wolne lub realizują zaawansowane programy zwalczania choroby Aujeszky’ego. Tym samym powinno to pozytywnie wpyynąć na utrzymanie opłacalnej ceny rynkowej trzody chlewnej w Polsce i poprawić sytuację ekonomiczną producentów trzody chlewnej. Możliwa także będzie sprzedaż świń do opasu i hodowli oraz sprzedaż nasienia i zarodków. Patrząc w przyszłość należy mieć na uwadze prawdopodobieństwo wprowadzenia przez Unię Europejską zakazu importu wieprzowiny z pańtsw, w których choroba ta występuje.

Zasady realizacji programu zwalczania choroby Aujeszky’ego zgodnie z Rozporzdzeniem Rady Ministrów z 19 marca 2008 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania choroby Aujeszk’ego u świń.

Realizując program zwalczania choroby Aujeszky’ego, każde stado świń zgłoszone do AR i MR niezależnie do ilości utrzymywanych świń będzie musiało być badane. W tym celu w gospodarstwach, wyznaczeni lekarze weterynarii pobierali próbki krwi od świń, a następnie kierowano je do badań laboratoryjnych w Zakładzie Higieny Weterynaryjnej. Po trzykrotnym zbadaniu z wynikiem ujemnym- gospodarstwo o pełnym cyklu produkcji, a tuczarnia po dwukrotnym zbadaniu uzyska status urzędowo wolnego od wirusa choroby Aujeszky’ego. Status ten będzie przyznawany przez Powiatowego Lekarza Weterynarii. W sytuacji stwierdzenia w badaniach laboratoryjnych choroby Aujeszky’ego w stadzie będą rowadzone szczepienia i eliminacja chorych zwierząt oraz wprowadzony decyzją Powiatowego Lekarza Weterynarii, zakaz sprzedaży świń do hodowli. Z gospodarstw, w których stwierdzono chorobę, świnie będą mogły być sprzedawane wyłącznie do rzeźni.
W lipcu 2008 r. lekarze weterynarii rozpoczęli pracę na terenie lubaczowskim, odwiedzając gospodarstwa producentów i hodowców trzody chlewnej, by pobrać próbki krwi w celu dalszych badań na obecność wirusa wywołującego chorobę Aujeszky’ego.